افکار عمومی پدیده ای روانی جمعی و در حال رشد
افکار عمومی پدیده ای روانی جمعی و در حال رشد و یکی از حیاتیترین و پایدارترین مفاهیم در علوم اجتماعی است که به طور گستردهای در روانشناسی، جامعهشناسی، تاریخ، علوم سیاسی و تحقیقات ارتباطی مورد استفاده قرار میگیرد.
پدیده های روانی جمعی ، افکار عمومی گسترده ترین و آشکارترین آنهاست . این پدیده شگرف که با پویایی توانمند خود سرنوشت جامعه ها را رقم می زند ، در واقع افکار عمومی « صدای مردم » است .
این صدا در همه جا و همه وقت به شیوه های مختلف شنیده می شود . اما در اکثر جوامع ، حتی در برخی جوامع ، گوش شنوایی پیدا نمی کند . افکار عمومی بخشی از تاریخ ملتهاست ، در هر جامعه بصورت قالب های ارزشی ، اجتماعی و فرهنگی آن جامعه شکل می گیرد و تحول می پذیرد . به عبارت دیگر ، هر جامعه تنوع فکری و عقیدتی مخصوص به خود را دارد و واکنش های جمعی خاص خود را نشان می دهد .
ایدههای مربوط به افکار عمومی را میتوان در فلسفه قرن هیجدهم، ادبیات انسانی و حتی آثار افلاطون و ارسطو مشاهده نمود. ابداع مفهوم افکار عمومی را به ژان ژاک روسو نسبت می دهند. او می گوید : افکار عمومی مقاومت در برابر تلاش هایی است که برای تغییر صورت می گیرد .
مفهوم افکار عمومی، با وجود رواجی که دارد همچنان مجادلهآمیز مانده است. بررسی های تحقیقاتی در مورد افکار عمومی، به طور گسترده و مداوم در حال رشد است و در بحثهای نظری پیچیده شده است. واژه افکار عمومی مرکب از دو کلمه افکار و عموم است. افکار در اصطلاح عبارت از نظرها، قضاوتها و ارزیابیها در مورد یک پدیده است که در ذهن انسان بوجود میاید و سپس بیان و اظهار میگردد. این واژه هنگامی استعمال میشود که موضوع یا مسئلهای وجود داشته باشد و به اصطلاح بحث برانگیز باشد. واژة عموم به شمار زیادی از مردم دلالت دارد. افکار عمومی مجموعه عقاید و افکار افراد جامعه نسبت به یک موضوع است که آن افراد نسبت به آن موضوع دارای منافع و علایق می باشند.رسانه های همگانی در جهت دهی به افکار عمومی نقش بسزایی دارند و با ایفای نقش آموزشی و خبری خود در ایجاد و تحول مهارتها، ارزشها و انگیزهها موثرند. برای تأثیرگذاری همهجانبه، رسانههای همگانی باید از کلیه امکانات و روشها استفاده کنند. رسانهها گاه میتوانند به عامل نفوذ معنوی و استعمار فرهنگی مبدل شده و زنجیره اسارت و بندگی را بر احساس و اندیشه مردم ببندند در حالی که با استفاده صحیح از رسانههای همگانی میتوان اهمیت صنعت و تکنولوژی را به مردم نشان داد و ذهنیت مناسب را در این مورد به وجود آورد و به این ترتیب، توجه مردم را به رشد و توسعه ملّی و پیشرفتهای اجتماعی معطوف و فواید تغییرات اجتماعی و نوسازی را منتشر کرد.